Przekształcenia i restrukturyzacje

Sposobem na ograniczenie ryzyka inwestycyjnego wykonawcy budowlanego realizującego roboty budowlane jest tworzenie tzw. spółek celowych SPV (ang. Special Purpose Vehicle). W branży budowlanej spółka celowa zostaje zwykle utworzona w celu realizacji konkretnej inwestycji albo w celu wykonania specjalistycznych robót budowlanych. Spółki celowe są również powoływane przez deweloperów w celu realizacji konkretnego projektu. W praktyce zwykle na SPV przenoszone są aktywa w związku z realizacją określonego przedsięwzięcia. Pozwala to na zdywersyfikowanie ryzyka, bez narażania konkretnej firmy na ryzyko.

Ryzyka związane z robotami budowlanymi

Branża budowlana jest nierozerwalnie związana z ryzykiem. Z realizacją przedsięwzięć budowlanych wiąże się wiele rodzajów ryzyk, w tym przede wszystkim duże koszty budowy i długotrwałość inwestycji, różnorodność specjalizacji i wielość wykonawców i podwykonawców budowlanych, ryzyko kosztowe, w tym wzrost cen wyrobów budowlanych, a także znaczna liczebność interesariuszy.

Realizacja robót budowalnych nieodzownie wiąże się również z ryzykiem wystąpienia wielu nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Zdarzeń mogących powodować uszkodzenie lub zniszczenie mienia, jak i wyrządzenie szkód innym osobom przebywającym na terenie budowy. Oczywiście jednym ze sposobów zabezpieczenia realizacji wykonania umowy o roboty budowlane jest wykupienie stosownego ubezpieczenia. Ubezpieczenie zwykle obejmuje prowadzone roboty budowlane, jak i zaplecze budowy, maszyn, materiałów i narzędzi budowlanych. Ubezpieczonymi w ramach ubezpieczenia ryzyka budowlanego mogą być poszczególni uczestnicy procesu budowlanego. W tym współpracujące z nim podmioty (np. inwestor, wykonawca, podwykonawcy oraz projektant). Zawarcie odrębnej umowy ubezpieczenia maszyn i sprzętu budowlanego jest celowe szczególne w sytuacjach wykorzystywania przez ubezpieczonego maszyn na kilku budowach w pokrywającym się przedziale czasowym.

Ponadto spory w relacji inwestora z wykonawcą, czy też generalnego wykonawcy z podwykonawcami, nie należą do rzadkości. Konflikt ten zwykle związany jest z niewykonywaniem lub nienależytym wykonywaniem robót budowlanych przez wykonawcę lub dalszego wykonawcę. Konsekwencją konfliktu jest zwykle brak płatności dla wykonawcy robót, która może skutkować jego niewypłacalnością

Korzyści wynikające z założenia spółki celowej

Spółki celowe tworzone są zazwyczaj przez przystąpieniem do realizacji inwestycji czy też robót budowlanych. Celem jest tutaj zdywersyfikowanie ryzyka biznesowego, prawnego i podatkowego. Motywem utworzenia spółki celowej może być również rozdzielenie ryzyka związanego z prowadzeniem działalności w kilku branżach. Spółka celowa daje możliwość pozyskania finansowania z kredytu w oparciu o przyszłe dochody. Brak negatywnej historii kredytowej oraz wyposażenie spółki celowej przez wspólników w odpowiednie aktywa, czy też udzielenie przez spółkę matkę odpowiedniego zabezpieczenia może zwiększyć zdolność kredytową spółki celowej.

Najczęściej spółka matka powołuje do życia spółkę córkę, na którą przenosi określone aktywa, niezbędne do finansowania i zrealizowania określonych projektów. Spółka celowa pozwala przede wszystkim odizolować ryzyko od spółki matki, a w konsekwencji zabezpieczyć jej majątek.

Wybór optymalnej formy

Działalność w branży budowlanej łączy się z podwyższonym ryzykiem biznesowym. Istotnym zagadnieniem jest również wybór optymalnej formy spółki celowej. Najczęściej jednak wykonawcy budowlani wykorzystują spółki kapitałowe. Prowadzenie tej działalności w formie prawnej, która umożliwia wierzycielom zaspokojenie się z osobistych majątków wspólników, stanowi przy tym realne i istotne niebezpieczeństwo, które musi być uwzględnione przy wyborze rodzaju spółki celowej. Odpowiednia forma spółki celowej pozwala także na wdrożenie rozwiązań optymalnych podatkowo. Jednym z motywów wyboru formy spółki celowej jest także maksymalizacja pozytywnych efektów podatkowych dla samej spółki oraz dla jej wspólników. Już na etapie tworzenia SPV należy zadbać o wybór optymalnej formy prawnej dla konkretnego przedsięwzięcia. Właściwa forma organizacyjno-prawna oraz struktura spółki może przynieść znaczne „oszczędności” podatkowe.