Przekształcenia i restrukturyzacje

Kodeks spółek handlowych (KSH) dopuszcza możliwość powierzenia pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie umowy o pracę. Dopuszczalne jest również zawarcie pomiędzy członkiem zarządu a spółką tzw. kontraktu menadżerskiego lub innej umowy nienazwanej. Umowy menadżerskie czy też umowy o zarządzanie nie zostały normatywnie uregulowane. Nie ma wyodrębnionego zespołu przepisów, który określałby elementy konieczne takiej umowy. W praktyce kontrakt menadżerski znajduje przede wszystkim zastosowanie w przypadku spółek, w których wspólnicy nie są zainteresowani pełnieniem funkcji w zarządzie. Chcieliby natomiast powierzyć zarządzenie spółką profesjonalnym, wykwalifikowanym menedżerom.

Charakterystyka kontraktu menadżerskiego

Kontrakt menadżerski zalicza się do umów nienazwanych, zawieranych w ramach swobody umów. Do kontraktu mają zastosowanie przepisy ogólne prawa zobowiązań. Przedmiotem tej umowy, jest zarządzanie przez osobę fizyczną przedsiębiorstwem, bez podległości służbowej zarządcy i bez kierownictwa dającego zlecenia. W konsekwencji, zawarcie umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem (kontraktu menedżerskiego) powoduje przeniesienie przez właścicieli tego przedsiębiorstwa na osobę zarządzającą (menedżera) uprawnień do samodzielnego podejmowania czynności faktycznych i prawnych dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem. Menadżer zyskuje  samodzielność w zakresie zarządzania i kierowania przedsiębiorstwem. Zyskuje także swobodę w wyborze sposobu stylu zarządzania.
Tych cech nie wykazuje stosunek pracy, w którym podmiot zatrudniający jest uprawniony do wydawania pracownikowi wiążących poleceń. W przypadku kontraktu menadżerskiego zakres odpowiedzialności menadżera określają przepisy Kodeksu cywilnego. Chyba że strony umowy uregulują tę kwestię w treści, zgodnie z zasadą swobody umów. Niedopuszczalne jest jednak postanowienie umowne, zgodnie z którym menadżer nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą wyrządzi umyślnie.

Członek zarządu – pracownik. Członek zarządu działający na podstawie  umowy cywilnoprawnej. Różnice.

W przypadku zatrudnienia członka zarządu na podstawie umowy o pracę istnieje obowiązek ustalenia i wypłaty wynagrodzenia. Zgodnie z reżimem ustalonym przez przepisy prawa pracy. Członek zarządu ma prawo do wszelkiego rodzaju dodatkowych składników wynagrodzenia i urlopów wypoczynkowych czy zdrowotnych. Zaangażowanie członka zarządu w tej formie, niesie za sobą wszelkie konsekwencje związane ze stosunkiem pracy. Na przykład ograniczenie odpowiedzialności czy ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy.

Stosunek pracy jest odrębnym stosunkiem prawnym od członkostwa w zarządzie spółki. W przypadku, gdy członka zarządu obok powołania według przepisów KSH łączy ze spółką dodatkowo umowa o pracę, odwołanie członka zarządu z pełnienia tej funkcji nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem albo innego typu rozwiązaniem umowy o pracę. W wypadku jednoczesnego pełnienia funkcji członka zarządu i pozostawania w stosunku pracy ze spółką dochodzi do nakładania się na siebie zakresów działania Kodeksu pracy (KP) i KSH. Mimo że członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników, nie pozbawia go to ewentualnych roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

Sytuacja menadżera, wykonującego swoje obowiązki na podstawie umowy o pracę, ściśle związana jest z jego statusem pracownika. Zakres jego obowiązków powinien wynikać z umowy o pracę uzupełnionej innymi aktami wewnętrznymi pracodawcy. Podlega on jednak przede wszystkim regulacjom prawa pracy. Jego odpowiedzialność określają przepisy KP. Jest ona ograniczona tylko do odpowiedzialności wobec pracodawcy i wyłączona wobec kontrahentów firmy.

Czy kontrakt menadżerski to dobry wybór?

Atrakcyjność kontraktu menedżerskiego znajduje swój wyraz przede wszystkim w pozostawieniu stronom swobody co do ustalenia zasad wynagradzania menedżera. Przede wszystkim umożliwia uzależnienie prawa do wynagrodzenia od efektów pracy zarządcy. Strony umowy mogą dowolnie ustalić system i sposób wynagradzania menedżera, terminy, czas i miejsce wypłaty świadczeń. Kontrakt menadżerski daje stronom dużą swobodę w zakresie uregulowania zasad wykonywania powierzonych obowiązków zawodowych.