Przekształcenia i restrukturyzacje

Wprowadzenie zmian dotyczących opodatkowania spółek komandytowych spowodowało, że wiele firm przekształciło się w inne spółki prawa handlowego. Częstym wyborem stała się  spółka jawna, która w większości wypadków pozostaje transparentna podatkowo. Wśród części podatników oraz praktyków prawa, pojawiły się pytania i wątpliwości dotyczące tego czy dokonanie takiego przekształcenia przed dniem wejścia w życie nowelizacji, może być uznane za sposób na uniknięcie opodatkowania, skoro wskutek wprowadzanych zmian podatkowych, spółki komandytowe stały się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Nowelizacja, choć weszła w życie 1 stycznia 2021 roku, umożliwiała spółkom komandytowym odroczenie obowiązywania przepisów wobec siebie do 1 maja 2021 roku. Spółka komandytowa jednak najpóźniej w tej dacie musiała już podlegać CIT. Można temu było zapobiec – dokonując przekształcenia do końca kwietnia 2021 r.

Pojawiły się wątpliwości, czy takie przekształcenie mogłoby zostać uznane za działanie podlegające ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR). Tym samym – czy prowadzenie działalności gospodarczej w formie transparentnej spółki osobowej, prowadzi do osiągnięcia abuzywnej korzyści podatkowej?

Data przekształcenia kluczowa dla oceny jego skutków

W naszej ocenie  nie powinno się mówić o unikaniu opodatkowania, kiedy przekształcenie dokonane zostało przed wejściem w życie nowelizacji, czyli w sytuacji, kiedy ewentualne zobowiązanie podatkowe jeszcze nie powstało, gdyż ustawa w nowym brzmieniu nie miała jeszcze zastosowania, a spółka komandytowa dalej była transparentna podatkowo. Zmiana formy prawnej działalności nie służyła zmniejszeniu lub zniesieniu zobowiązania podatkowego z tytułu dochodu w znaczeniu ekonomicznym, który powstał w przeszłości – czyli przed przekształceniem.

Korzyść podatkowa, wynikająca z przekształcenia, polegać miałaby na tym, iż po jego dokonaniu ewentualny przyszły dochód, mógłby być opodatkowany tylko jednokrotnie, podczas gdy przy braku przekształcenia byłby opodatkowany zarówno na poziomie spółki komandytowej, jak i w pewnym zakresie na poziomie wspólników.

Podatnik swobodnie decyduje o swoim biznesie

Co więcej nie ulega wątpliwości, że podatnicy mogą dobierać formę prowadzonej działalności gospodarczej także pod kątem jej opodatkowania, czy nawet określonych preferencji podatkowych. Jeśli więc działanie restrukturyzacyjne wynika z analizy podatkowej nie oznacza to możliwości zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Brak podlegania opisanych działań pod klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania wynika także pośrednio z treści uzasadnienia projektu nowelizacji, w którym wskazano, iż korzystanie przez wspólników spółki komandytowej z jednokrotnego opodatkowania, jeśli nie jest połączone z charakterystycznym dla spółek kapitałowych ograniczeniem odpowiedzialności, nie jest sprzeczne z „duchem” ustawy.