Przekształcenia i restrukturyzacje
Optymalna forma biznesu
Co zrobić, by odzyskać płynność? ? cz. 1 Dokapitalizowanie firmy przez właściciela
W sytuacji powstania problemów z bieżącym regulowaniem zobowiązań przez podmiot gospodarczy, rozwiązaniem pierwszego wyboru jest zazwyczaj dokapitalizowanie działalności z prywatnych majątków właścicieli. Decyzja ta wydaje się szczególnie uzasadniona, jeżeli przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, co oznacza, że niezależnie od teoretycznych rozgraniczeń majątku przedsiębiorstwa od majątku osobistego, ponosi on odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w toku jej prowadzenia całym swoim majątkiem. Samodzielne dofinansowanie przedsiębiorstwa, niezależnie od formy prawnej jego prowadzenia, ma również niezaprzeczalną zaletę polegającą na zachowaniu dalszej kontroli przez dotychczasowych właścicieli. Należy jednak pamiętać, że decyzja o finansowaniu z własnych środków dalszej działalności podmiotu, który znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, zwiększa ryzyko osobistej straty.
Podobnie, w przypadku powzięcia decyzji mającej na celu podwyższenie kapitału zakładowego (dokapitalizowanie) spółki bądź o wniesieniu do niej dopłat, wspólnicy muszą liczyć się z takim zagrożeniem. W odniesieniu do pierwszego z tych rozwiązań wskazać należy, że jakkolwiek wspólnicy otrzymają ekwiwalent w postaci udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym, to jednak wniesione do spółki środki mają istotne znaczenie dla określenia wartości aktywów, które będą musiały znajdować się w majątku spółki, aby jej dalsze funkcjonowanie mogło zostać uznane za bezpieczne. Pamiętajmy bowiem, że jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki. Uczynienie zadość temu obowiązkowi nie zwolni jednak członków zarządu z odpowiedzialności za zobowiązania spółki w przypadku braku terminowego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Drugim z rozwiązań prowadzących do szybkiego dokapitalizowania spółki jest wniesienie do niej przez wspólników dopłat, które powinny być nakładane i uiszczane równomiernie w stosunku do ich udziałów. Jest to środek niezwykle praktyczny, ponieważ uchwała, w której wspólnicy zobowiązują się do wniesienia dopłat, pozwala na szybkie ujawnienie tego przysporzenia w bilansie spółki. Środki te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Niestety zastosowanie tej konstrukcji jest znacznie ograniczone z dwóch powodów. Po pierwsze dla możliwości podjęcia uchwały przez wspólników oraz wniesienia środków w postaci dopłat, jak również uzyskania wskazanych skutków podatkowych, konieczne jest istnienie podstawy w umowie spółki określającej ich liczbowo oznaczoną granicę wysokości w stosunku do udziału. Okoliczność ta również stanowi przeszkodę do efektywnego wykorzystania tej instytucji. Bardzo często bowiem maksymalna wysokość dopłat jest daleko niewystarczająca z punktu widzenia skali działalności spółki. W tej sytuacji konieczne staje się przeprowadzenie pełnej procedury związanej ze zmianą umowy spółki w celu wprowadzenia w jej treści właściwej podstawy do podjęcia przez wspólników uchwały o dokapitalizowaniu przedsiębiorstwa w drodze dopłat. Ponieważ zmiana umowy spółki kapitałowej jest skuteczna z chwilą jej zarejestrowania przez sąd, warto zawczasu zadbać o zweryfikowanie umowy spółki i ewentualną modyfikację, tak aby w sytuacji nagłej potrzeby być gotowym na zastosowanie tej wygodnej formy dofinansowania.
Marta Napieralska
Radca prawny. Menedżer Zespołu Restrukturyzacji w Mariański Group.
Profesjonalizm
& Pasja