Sprzedaż firmy

Podatkowe aspekty M&A

Prawo holdingowe – zmiany w kodeksie spółek handlowych oraz polska spółka holdingowa

W październiku 2022 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma przyczynić się popularyzacji i uatrakcyjnienia tworzenia struktur holdingowych.


Wynikiem nowelizacji jest wprowadzenie do porządku prawnego prawa holdingowego. Nowelizacja rozszerza ponadto w sposób istotny uprawnienia i znaczenie rad nadzorczych. Zgodnie z założeniami przedstawionymi przez projektodawcę w uzasadnieniu, zmiany wprowadzone ustawą mają obejmować regulację relacji prywatno-prawnych między spółką dominującą a jej spółkami zależnymi, w sposób uwzględniający interes wierzycieli, członków organów oraz drobnych wspólników (akcjonariuszy) spółki zależnej, jak również wyposażyć rady nadzorcze w narzędzia umożliwiające prowadzenie bardziej efektywnego nadzoru korporacyjnego, a także wyeliminować wątpliwości podnoszone przez przedsiębiorców i przedstawicieli doktryny.

Efekt przeprowadzonych prac - czego możemy się spodziewać?

Kodeks spółek handlowych ulegnie poniższym zmianom, które przewidują wprowadzenie do prawa handlowego nowych instytucji takich jak:

  • wprowadzenie pojęcia grupy spółek - ustawa definiuje grupę spółek jako „spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, kierujące się […] wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi”
  • przyjęcie, że o uczestnictwie w grupie spółek musi zadecydować uprzednia uchwała oraz ujawnienie wzmianki w KRS
  • wprowadzenie instytucji wiążących poleceń – uprawnienia spółki dominującej wobec spółki zależnej - spółka dominująca będzie mogła wydać spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki, jeżeli będzie to uzasadnione interesem grupy spółek
    Ponadto istotne zmiany dotyczą sposobu działania rad nadzorczych. Organ ten zostanie wyposażony w nowe kompetencje m.in. możliwość zatrudnienia doradcy rady nadzorczej. Zmiany wprowadzone ustawą poszerzają ponadto krąg osób od których rada nadzorcza może żądać wydania informacji, również na osoby nie będące pracownikami spółki.
    Nowela nakłada też na zarząd obowiązek szczegółowego informowania rady nadzorczej. Rady nadzorcze będą miały obowiązek składania sprawozdania ze sprawowanego nadzoru. Zmianie ulegnie częstotliwość posiedzeń rad nadzorczych.

Wprowadzone zmiany jakie mają wejść w życie jesienią, znajdują pewne odzwierciedlenie w nowelizacji ustaw podatkowych związanych z pakietem zmian Polskiego Ładu, mianowicie wprowadzeniem do systemu podatkowego polskiej spółki holdingowej. Jak wskazuje projektodawca, jest to część zmian mających na celu wzmocnienie konkurencyjności polskiego systemu podatko¬wego. Nowa regulacja jest skierowana do polskich spółek holdingowych, które posiadają krajowe lub zagraniczne spół¬ki zależne. Stanowi ona alternatywę dla obecnie funkcjonu¬jącej instytucji PGK.


Regulacja polskiej spółki holdingowej opiera się na dwóch filarach:


1) pełnym zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych zysków pochodzących ze zbycia udziałów (akcji) w spółkach zależnych oraz
2) zwolnieniu z tego podatku 95% dywidendy wypłacanej spółce holdingowej przez spółkę zależną58.

Pozostała część dywidendy (5%) nie jest objęta zwolnieniem wynikającym z dyrektywy 2011/96/UE.


Wskazane zmiany – z jednej strony obejmujące zmiany w obrębie kodeksu spółek handlowych, z drugiej zaś zmiany w prawie podatkowym, mają zachęcić do tworzenia struktur holdingowych, które niewątpliwie posiadają duże znaczenie dla obrotu gospodarczego.


Jeśli spółki wykazują powiązania z innymi podmiotami warto zastanowić się każdorazowo czy istnieje możliwość skorzystania ze zmodyfikowanych regulacji prawa holdingowego, zarówno na gruncie prawa handlowego jak i podatkowego, co może przyczynić się w pewnych przypadkach do sprawniejszego zarządzania strukturą spółek i usprawnić m.in. rozliczenia.

Autor

Anita Pardej

Radca prawny, Menedżer ds. Firm Rodzinnych w Mariański Group
Profesjonalizm
& Pasja
Powrót do listy