Obsługa prawna spółek
Compliance, Raportowanie i dokumentacja
Przygotowana likwidacja (pre-pack).
Pre-pack? Ogłoszenie upadłości przy jednoczesnym zachowaniu przedsiębiorstwa – sprzedaż całości lub części przedsiębiorstwa na warunkach ustalonych przed ogłoszeniem upadłości. Jeżeli podejmowane przez nas działania restrukturyzacyjne okażą się nieefektywne, konieczne będzie złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Jedną z instytucji prawa upadłościowego jest przygotowana likwidacja, która funkcjonuje w polskim porządku prawnym od 1 stycznia 2016 roku. Instytucja ta wzorowana jest na anglosaskich postępowaniach, funkcjonujących również w Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie, a określanych jako prepackaged insolvency albo w skrócie pre-pack. Pomimo krótkiego obowiązywania, procedura pre-pack została znowelizowana mocą ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i innych ustaw (Dz. U. 2019 poz. 1802), która weszła w życie z dniem 24 marca 2020 roku.
Przygotowana likwidacja polega na sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego, jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa na warunkach określonych we wniosku złożonym przez uczestnika postępowania w postępowaniu o ogłoszenie upadłości. Procedura ta pozwala na szybką sprzedaż przedsiębiorstwa w celu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przez nabywcę lub inwestora, przy znacznym obniżeniu kosztów postępowania upadłościowego. Procedura ta pozwala przede wszystkim na zachowanie przedsiębiorstwa oraz miejsc pracy. Ponadto, zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy wprowadzającego przygotowaną likwidację do polskiego porządku prawnego, celem tej procedury jest również szybsze i pełniejsze zaspokojenie wierzycieli oraz znaczne skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego.
Co prawda przygotowana likwidacja jest prowadzona w ramach postępowania upadłościowego, jednakże modelowo przeprowadzona procedura pre-pack nie powoduje likwidacji przedsiębiorstwa. Co więcej, oddłużone przedsiębiorstwo ma szansę na dalsze funkcjonowanie bez obciążeń, ponieważ sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego części odbywa się ze skutkiem sprzedaży egzekucyjnej, tj. bez przejęcia przez nabywcę odpowiedzialności za długi upadłego.
Podstawą przeprowadzenia procedury pre-pack może być wniosek o ogłoszenie upadłości lub wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną jego część. Jednym z podstawowych warunków formalnych jest załączenie do wniosku opisu i oszacowania składnika objętego procedurą pre-packu sporządzonych przez biegłego sądowego. Przy czym to wnioskodawca dokonuje wyboru biegłego. Legitymację do złożenia wniosku, o którym mowa powyżej, posiada każdy uczestnik postępowania upadłościowego, a zatem sam dłużnik, jak i jego wierzyciele uprawnieni do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Potencjalny nabywca jest również zobowiązany do przedłożenia dowodu uiszczenia wadium w wysokości jednej dziesiątej oferowanej ceny. Niezałączenie do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży dowodu wpłaty wadium skutkowało będzie pozostawieniem takiego wniosku bez rozpoznania. Wymóg ten ma przeciwdziałać składaniu wniosków przez podmioty niebędące w stanie sfinansować zakup, a w konsekwencji uniemożliwić dokonanie sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji. Natomiast w przypadku złożenia co najmniej dwóch wniosków o zatwierdzenie warunków sprzedaży możliwe jest przeprowadzenie aukcji pomiędzy oferentami w celu wyboru najkorzystniejszych warunków sprzedaży.
W celu wzmocnienia ochrony interesów wierzycieli, których wierzytelności zabezpieczone są na majątku dłużnika, wnioskodawca do każdego wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży zobligowany jest załączyć: listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku dłużnika wraz z podaniem adresów tych wierzycieli oraz odpisy tego wniosku wraz z załącznikami.
Ustawodawca wprowadził również wymóg obwieszczenia o złożeniu wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży, co zdecydowanie wzmacnia pozycję wierzycieli, którzy mogliby być pokrzywdzeni wskutek przeprowadzonej procedury. Należy również dodać, że w przypadku złożenia wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży, sąd obowiązkowo ustanawia tymczasowego nadzorcy sądowego albo zarządcę przymusowego, co gwarantować ma zabezpieczenie majątku dłużnika oraz sprawny i transparentny przebieg postępowania.
Sąd rozpoznaje wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Jeżeli oferowana przez nabywcę cena zakupu będzie wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym przy likwidacji na zasadach ogólnych, pomniejszona o koszty postępowania, które należałoby ponieść w związku z likwidacją w takim trybie, sąd – przy spełnieniu pozostałych warunków formalnych – winien uwzględnić wniosek.
W pełni zasadnym wydaje się również załączenie do wniosku projektu umowy określającej warunki sprzedaży. W przypadku bowiem uwzględnienia wniosku, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa co najmniej cenę oraz nabywca mienia będącego przedmiotem sprzedaż, może również odwołać się do treści projektu umowy sprzedaży, jeżeli została ona dołączona. Konsekwencją uwzględnia wniosku jest również zaliczenie przez sąd wpłaconego wadium na poczet ceny i niezwłoczne jego przekazanie z rachunku depozytowego sądu do masy upadłości.
Wskazany w postanowieniu syndyk zawiera umowę sprzedaży na warunkach określonych w postanowieniu sądu nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia uprawomocnienia
się postanowienia o zatwierdzeniu warunków sprzedaży, chyba że zaakceptowane przez sąd warunki umowy przewidywały inny termin. Jednakże zawarcie umowy sprzedaży może nastąpić wyłącznie po wpłaceniu przez nabywcę całej ceny do masy upadłości lub po wydaniu syndykowi ceny złożonej wcześniej do depozytu.
Natomiast jeżeli wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży nie zostanie uwzględniony wadium wpłacone przez nabywcę zwraca się w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości i zatwierdzeniu warunków sprzedaży, chyba że nabywca wcześniej złożył wniosek o zwrot wadium.
Podsumowując, z uwagi na niewątpliwe korzyści wynikające z przeprowadzenia przygotowanej likwidacji, w postaci chociażby szybkości postępowania, ograniczenia jego kosztów oraz możliwości zachowania przedsiębiorstwa, jest to procedura warta rozważenia w sytuacji konieczności zbycia przedsiębiorstwa lub jego części.
Aneta Chałat
Adwokat w Zespole Postępowań Mariański Group
Profesjonalizm
& Pasja